گالری فرهنگ مالیاتی

در حالی که بعضی کشورهای اروپایی از شهروندان خود مالیات بیش از 50 درصد می گیرند اما در کشور ما اوضاع مالیات به عنوان یکی از درامدهای دولت چگونه است؟
یکی از مهمترین درامدهای هر کشوری، مالیات اخذ شده از شهروندان است. این موضوع به عنوان یکی از اصول مهم در اقتصاد مقاومتی نیز مطرح شده است.
در حقیقت وابستگی کشور از نفت به سمت مالیات بیشتر برود ، اما این مسئله در دولت فعلی به شکل مطلوبی پیگیری نمی شود. در واقع منظور از گرفتن مالیات بیشتر، شناخت افراد بیشتری است که باید مالیات بدهند حال انکه دولت به دنبال ساده ترین راه ممکن است و فقط میزان مالیات افراد را بیشتر کرده است!
موضوعی که مورد انتقاد کارشناسان اقتصادی نیز قرار گرفته است تا جایی که قسمت مهمی از کسری بودجه و مشکلات کشور از زمان ایجاد تحریم ها و کم شدن درامد های نفتی را اشتباهات دولت در اخذ سیاست های مالیاتی می دانند.
یکی از اشتباهات دولت به کمبود نیرو در این زمینه بر می گردد. در حالی که در المان 111 هزار و در فرانسه 74 هزار کادر مالیاتی وجود دارد اما در کشورمان این تعداد فقط 22 هزار نفر می باشد. با توجه به اینکه کمبود نیرو در نظام مالیاتی کشور نزدیک به 40 هزار نفر می باشد اما از یکسال پیش که دولت استخدام 12 هزار نفر را تصویب کرد تا امروز این طرح اجرا نشده است و کمبود نیرو یکی از معضلات مهم کشورمان در اخذ مالیات است.
یکی دیگر از مشکلات دولت در این زمینه معافیت های دائم مالیاتی در کشورمان است. از بخش های کشاورزی تا بنادر ازاد و ناشران کتاب و... در حدود 43 درصد اقتصاد ایران به اشکال مختلف از پرداخت مالیات معاف هستند. این در حالیست که معافیت دائم از مالیات در کشورهای توسعه یافته وجود ندارد و مشاغلی مانند کشاورزی که برخی اوقات سال کار نمی کنند مشمول پرداخت معافیت تدریجی می شوند نه معافیت دائم!
فرار مالیاتی در اغلب کشورها به آماری نزدیک به 10 درصد می رسد اما در کشورمان این امار در حدود 40 درصد است و در شهرهایی مثل تهران به 50 درصد می رسد. در واقع باید از دولت پرسید برای اظهار نامه های غیرواقع در مالیات و روش های دیگر چه برنامه ای داشته است تا بتواند با گرفتن مالیات عادلانه از مردم در راستای اجرای سریع تر برنامه های دولت گام بردارد.
در حالیکه وزیر اقتصاد یکی از اثرات مهم تحریم را پر رنگ تر کردن نقش مالیات در کشور می داند اما دولت کماکان از این ظرفیت بالقوه استفاده مناسبی نمی کند.
طرح جامع مالیاتی نیز به دلایل مختلف به خوبی اجرا نمی شود تا گره مالیاتی کشور باز شود. اشاره شد که مالیات درامد مهمی از دولت ها را شمال می شود. مالیات بر مصرف نیز یکی از انواع مالیات است که در کشورهای مختلف به شکل جدی پیگیری می شود. یکی از راه های مهم اخذ این قبیل مالیات ها ، گرفتن مالیات از کالاهای مضر ( مانند سیگار) است تا جایی که کشوری مانند چین در حدود 10 درصد کل مالیات خود را از دخانیات بدست می اورد تا با گران شدن ان هم به درامد بیشتری برسد و هم با سیاست بازدارنده خود ، جلوی مصرف این کالاها را در بین شهروندانش بگیرد.
قسمت دیگری از مشکل مالیات به اقتصاد خاکستری و سیاه مربوط می شود. برای مثال برخی شرکت ها برای حساب های خود سه دفتر دارند که یکی برای دریافت وام های بانکی یکی برای پرداخت مالیات و یکی هم برای اطلاع خود از اوضاع تجارت شان است. اقتصاد سیاه هم به قاچاق و تجارت های زیر زمینی گفته می شود که بخشی از اقتصاد کشورمان هستند که از پرداخت مالیات معاف اند.
در شرایطی که اوضاع مالیاتی کشورمان اصلا مناسب نیست و در شرایط فعلی از 60 درصد مالیات دهنده اقتصادی کشورمان هم به درستی مالیات نمی گیرند در دو سال اخیر نیز که در شرایط تحریم درامدهای نفتی کشورمان به میزان قابل توجهی کاهش داشت ، دولت یازدهم با سیاست های مالیاتی اشتباه فقط مالیات عده ای را بیشتر کرده اما کسانی که مالیات نمی دادند کماکان مانند گذشته شناسایی نشده و بی دغدغه به فعالیت های خود مشغول هشتند. این در حالیست که قوانین سفت و سختی برای مجبور کردن متخلفین به پرداخت مالیات وجود ندارد و در شرایطی که در بعضی کشورها جرم فرار مالیاتی با مجازات زندان همراه می شود اما در ایران نهایتا با پرداخت جریمه و مالیات معوقه همه چیز به خیر و خوشی تمام می شود! در حقیقت همین قوانین ضعیف، مشوقی برای تخلف و ندادن میزان واقعی مالیات توسط برخی فعالان اقتصادی هستند.
از معضلات و کاستی های دولت در مورد مالیات صحبت کردیم بد نیست که در انتها میزان این اشتباهات را در اقتصاد کشورمان بررسی کنیم.
دولت در بودجه سال 94 میزان مالیات را 66 هزار میلیارد تومان براورد کرده که البته با توجه به 51 هزار میلیارد سال گذشته ، کارشناسان میزان اخذ مالیات در سال جاری را نهایتا 60 هزار میلیارد تومان می دانند. اما این میزان در حقیقت دوسوم مالیات واقعی از مالیات دهنده ها می باشد. به زبان ساده تر حق واقعی مالیات 60درصد اقتصاد ایران مبلغی حول 90 هزار میلیارد می باشد. اگر کمی خوش بینانه تر به ماجرا فکر کنیم و مانند کشورهای توسعه یافته مالیات دائم را منحل کنیم و دولت از بخش های مهم اقتصادی کشورمان به میزان درامد واقعی شان مالیات بگیرد رقم فوق به عدد 150 هزار میلیارد تومان می رسد.
در حقیقت دولت فعلی با نگرفتن بیش از 90 هزار میلیارد تومان مالیات (به نظر برخی کارشناسان این میزان تا 120 هزار میلیارد تومان هم می رسد) خود سنگ بزرگی جلوی پیشرفت و شکوفایی اقتصاد کشورمان زده است. این سالها که بحث تحریم و کم شدن درامدهای نفتی مطرح است بد نیست که دولت کمی به سیاست های اقتصادی خود بیشتر توجه کند و گره کور اقتصاد کشور را فقط در تحریم نبیند که مطمئنا رکود اقتصاد کشورمان با بازنگری در سیاست های مالی قابل حل می باشد. /پایگاه سرزمین آبی