همانگونه که شماخواننده گرامی در جریان هستید، مالیات به مثابه یک نوع هزینه اجتماعی است که آحاد یک ملت در راستای بهره‌وری از امکانات و منابع یک کشور موظفند آنرا پرداخت نمایند تا توانائی‌های جایگزینی این امکانات و منابع فراهم شود.
در حوزه اقتصاد 5 نوع مالیات داریم که عبارتنداز
مالیات بر درآمد املاک مالیات بر درآمد حقوق مالیات بر درآمد مشاغل مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی مالیات بر درآمد اتفاقی
دراین بین مخالفان دریافت مالیات در کشورهای مختلف جهان براین باورند ،از آنجاییکه پرداخت مالیات اجباریست و توسط نظامات حقوقی اعمال می‌شود برخی فلاسفه سیاسی مالیات بستن را چون دزدی (یا برده داری یا نقض حقوق مالکیت)، یا استبداد میدانند و دولت را به جمع‌آوری مالیات از راه زور و ابزارهای اجباری متهم میکنند.
دراین راستا موافقان مالیات نیز براین باورندکه باپرداخت مالیات ،تورم ناشی از گرانی کنترل و رونق اقتصادی را شاهد خواهیم بود.
حال در این یاداشت پایگاه فرهنگ مالیاتی کشور قصد دارد تاشما خواننده گرامی را با مالیات برارزش افزوده آشنا و فایده اجرای این نوع مالیات را معرفی نماییم.
مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات بر مصرف است که در زنجیره واردات، تولید و توزیع بر حسب درصدی از ارزش کالا و خدمات مشمول دریافت می‌شود.
این نوع مالیات به دلیل مزایای و پیامدهای اثربخشی که به همراه داشته، محبوبیت فراوانی کسب کرده است و در حال حاضر در بیش از 136 کشور جهان اخذ می‌شود.
درتکمیل مقدمه عنوان شده بایستی به این نکته اشاره نمود که:مالیات بر ارزش افزوده، اولین بار در 1948 در فرانسه اجرا شد، به دلیل مزایای بی شماری که به همراه داشت به سرعت محبوب شد و بسیاری از کشورهای جهان برای ساماندهی مشکلات اقتصادی و تامین هزینه های عمومی خود به اجرای آن روی آوردند.
در ایران نیز قانون مالیات بر ارزش افزوده در تیر ماه 1387 ابلاغ و از مهر همان سال اجرایی شده است و فعالان اقتصادی طی پنج مرحله برای اجرای آن فراخوانده شدهاند که این اقدامات در نهایت به گسترش پایههای مالیاتی و ایجاد منبع پایدار و مطمئنی برای تامین هزینه های عمومی انجامیده است، به گونهای که در سال گذشته حدود 45 درصد از درآمدهای مالیاتی از محل دریافت مالیات بر ارزش افزوده تامین شده است.
دراین خصوص تحلیلگران اقتصادی مزیت اجرای این نوع مالیات را چنین عنوان کرده اندکه: در زمان رونق اقتصادی، این نوع مالیات، برارزش افزوده، کالا ها و خدماتی اعمال می شود و با افزایش سطح تولید و ارزش افزوده میزان وصولی از این منبع افزایش می یابد / از طرف دیگر در زمان رکود اقتصادی ، با کاهش سطح تولیدات و ارزش افزوده مؤسسات اقتصادی، وصولی از مالیات بر ارزش افزوده نیز تقلیل می یابد و در نتیجه از فشار فزاینده بار مالیاتی بر طبقات جامعه در زمان رکود کاسته می شود.
حال بایستی ابراز نمود که :مالیات بر ارزش،از یک سو به لحاظ این که در بر گیرنده طیف وسیعی از کالاها و خدمات است و درآمد قابل توجهی برای دولت ایجاد می کند، ضمن آنکه به دلیل وسعت پایه مالیاتی و پائین بودن نرخ مالیاتی درآمد مالیات بیشتری را نصیب دولت می کند و این امر بدون از بین بردن انگیزه تولید صورت می پذیرد. به این ترتیب امکان فرار مالیاتی در مالیات بر ارزش افزوده، به دلیل کمتر بودن نرخ مالیاتی آن در مقایسه با سایر مالیات ها با پایه محدود کاهش می یابد.
وازسویی دیگراز آنجا که این مالیات در هر مرحله قابل انتقال به مرحله بعدی است و به کمک آن می توان معاملات و تراکنش های صورت گرفته در زنجیره واردات، تولید، توزیع و صادرات را رهگیری کرد و از این طریق بر شفافیت جریان ها و فعالیت های اقتصادی افزود. تاثیر مالیات بر ارزش افزوده بر افزایش شفافیت اقتصادی به دلیل سازوکار متداولی است که در اکثر کشورهای جهان برای دریافت این نوع مالیات اجرا می شود.
درپایان و به نظرنگارنده"مهدی حیدرپور"امروزه مالیات بر ارزش افزوده مکانیزمی است که ضمن پایداری درآمدهای عمومی کشور، به ابزاری برای یکسان سازی سازمان و ساختار مالیاتی کشورهای عضو اتحادیه های منطقه ای تبدیل شده است. به دلیل وسیع بودن پایه مالیات بر ارزش افزوده، می توان این مالیات را با نرخی کمتر از مالیات بر فروش مرتبط با بخش های مختلف بازرگانی اعمال کرد و امکان کاهش فرار در مالیات بر ارزش افزوده را فراهم آورد. با توجه به ویژگی های یاد شده، مالیات بر ارزش افزوده می تواند ساختاری کارآمد جهت بهبود سیستم مالی کشور قلمداد شود.
تهیه وتنظیم: مهدی حیدرپور
مدیرپایگاه فرهنگ مالیاتی کشوربازنشر این مطلب در :
شبکه مجازی نت ایران
