نگاهی برسهم بخش های مختلف از مالیات

برهمگان مشخص و مبرهن است،مالیات یکی از مهمترین و پاکترین منابع درآمدی دولت است که بیش از 85 درصد بودجه کشورهای دنیا را تامین می کند.

اما در ایران مثل چند کشور نفتی دیگر فقط  حدود 35 درصد منابع دولت از محل مالیات تامین می شود(طبق لایحه بودجه سال 94)

البته همه می دانیم سهم کم مالیات از منابع دولت بیشتر از آن که ناشی از نرخ پایین مالیات باشد معلول گستره مشمولین مالیات و تنوع مالیات در کشور است. علاوه بر فرار مالیاتی و اقتصاد زیرزمینی حدود 40 درصد اقتصاد مثل بخش کشاورزی، قانونا از پرداخت مالیات معاف هستند.  این در حالی است که حتی در بخش کشاورزی ممکن است برخی ( هرچند اندک) درآمدهای به مراتب بیشتر از سایر صنایع و مشاغل داشته باشند. قصه فرار مالیاتی را هم کم نشنیده ایم.

شایان ذکراست،پایگاه فرهنگ مالیاتی کشوردریاداشت های گذشته علل فرار مالیاتی رامنتشر و شما خوانندگان مرور داشته اید. اما در این یاداشت روی همین درآمد موجود مالیاتی دولت متمرکز می شویم تا بخش های مختلف آن را بشناسیم.

شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید سهم مالیات بر حقوق یا درآمد شما، یا مالیات بر ارزش افزوده ای که برای انواع کالاها می پردازیم از کل مالیات چقدر است؟ یا اینکه کسانی که خودروی خارجی می خرند یا سیگار می کشند چقدر برای دولت درآمد ایجاد می کنند؟

همان طور که ملاحظه می فرمایید مالیات بر ارزش افزوده که چند سال پیش به عنوان یک پایه مالیاتی جدید وارد نظام مالیاتی شد هم اکنون بزرگترین منبع درآمد مالیاتی دولت است. در این میان اما مالیات بر درآمدها سهم کمتری دارد. مالیات بر درآمد شامل انواع مالیات بر حقوق کارکنان بخش عمومی( دولت) و خصوصی است. نکته مهم دیگر سهم اندک مالیات بر ثروت از کل مالیات است.به عنوان مثال در فرانسه مالیات‌های مربوط به ثروت به اندازه 50 درصد مالیات بر درآمد است درحالی که در ایران این نسبت حدود 20 درصد است. این در حالی است که در جهان این سهم بیشتر بوده و اخیرا در پی تشدید نابرابری های اقتصادی تلاش ها و توصیه های زیادی برای افزایش مالیات بر ثروت مشاهده شده است. البته همه می دانیم کمبود منابع اطلاعاتی و محافظه کاری دولت ها یک مانع مهم در این مسیر است چنانچه اکنون برای حذف یارانه ثروتمندان هم با چالش روبه رو هستیم تا برسیم به دریافت مالیات از ثروت آنها.

مالیات بر درآمدها و سهم اندک مستغلات:

همانگونه که ملاحظه می کنید سهم مالیات بر حقوق کارمندان شرکت های دولتی و خصوصی و مالیات بر مشاغل هرکدام حدود 4 هزار میلیارد تومان است که سهم هرکدام کمتر از 5 درصد کل مالیات وصولی است. در این میان مالیات مستغلات سهم اندک 579 میلیارد تومانی دارد. در مورد مالیات بر درآمد املاک طبق قانون خانه های بالای 200 متر از پرداخت مالیات معافند یعنی چنانچه افراد خانه ای با متراژ کمتر از 200 متر ( در تهران 150 متر) خود را به اجاره بدهند لازم نیست هیچ بخشی از درآمد حاصل از اجاره خود را مالیات بدهند. این در حالی است که در شهرهای بزرگی مثل تهران و مشهد درآمد یک نفر مالک خانه از محل اجاره یک واحد آپارتمان 80 متری با حقوق یک کارمند برابری می کند.

درآمد 1300 میلیاردی دولت ازخودروهای خارجی

درآمدهای مالیاتی دولت زیربخش مالیات بر واردات نشان دهنده این است که خودروهای خارجی علاوه بر درآمد سرشاری که برای واردکنندگان ایجاد می کنند از محل حقوق ورودی حدود 40 درصدی بیش از 1.3 هزار میلیارد تومان درآمد برای دولت ایجاد می کنند. این در حالی است که کل درآمد حاصل از تعرفه سایر کالاها و خدمات فقط 11 هزار میلیارد است یعنی خودرو به اندازه 10 درصد تمام کالاهای وارداتی دیگر برای دولت درآمد دارد.

سهم بالای مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر کالاها یکی از مهمترین منابع درآمدی دولت است که به تنهایی بیش از 30 درصد درآمدهای دولت را به خود اختصاص می دهد. البته سهم مالیات بر ارزش افزوده در این مورد بسیار قابل توجه است. چنانچه 25 هزار میلیارد تومان از محل این نوع از مالیات است. جالب است بدانید سیگاری ها هم 436 میلیارد تومان درآمد از محل مالیات بر فروش سیگار ایجاد می کنند، عددی که به اعتقاد برخی از کارشناسان باید بیشتر از این باشد. 

درپایان و به نظر پایگاه فرهنگ مالیاتی کشور،با گسترش اعتماد ،ترویج روح جمعی ، بهره گیری از شیوه های اخلاقی وباتاسی ازفرمایشات مقام معظم رهبری(همدلی وهم زبانی) فرهنگی را در جامعه گسترش می دهیم که افراد جامعه به پرداخت مالیات به عنوان وظیفه دینی و مسؤولیت اجتماعی نگاه میکنند و فرار از آن را معصیت و گناه می شمارند و به آن بصورت یک امر مذموم و ناپسند می نگرند و سرپیچی از پرداخت مالیات را مترادف با خیانت ملی و تجاوز به حقوق دیگران میدانند.

تهیه شده توسط پایگاه فرهنگ مالیاتی کشور

برگرفته از روزنامه خراسان