به گزارش پایگاه فرهنگ مالیاتی کشور،از جمله مباحث چالشبرانگیز لایحه بودجه سال ۹۴، افزایش یک درصدی مالیات بر ارزش افزوده بود که به موجب آن، رقم حاصل از درآمدهای مالیاتی در سال جاری افزایش ۲۷ درصدی داشته است.گروهی از اقتصاددانها دائما بر اصطلاح نظام مالیاتی کشور بر پایه اصل ارزش افزوده تاکید فراوان دارند و این شیوه را شیوهای موثر در روند اصلاح نظام مالیاتی میدانند.
اما تعریف آسان و واضح مالیات بر ارزش افزوده کدام است؟ زهرا قربانی کارشناس ارشد رشته اقتصاد برایمان این تعریف را ارائه میدهد: «مالیات بر ارزش افزوده نه تنها مالیات نسبتا سادهای است بلکه رایجترین مالیات در دنیای امروز نیز محسوب میشود.از دیدگاه اقتصادی، ارزش افزوده ما به التفاوت ارزش ستانده و ارزش داده است،اما در تدوین قانون به لحاظ ارائه نگرش مطلوب اجرایی، این تعریف براساس استانداردهای حسابداری و با تکیه بر روش صورتحساب ارائه میگردد. بر این اساس، ارزش افزوده را تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده با ارزش کالاها و خدمات خریداری شده یک شخص در یک دوره معین تعریف میکنند.با توجه به تعریف مذکور، مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات چند مرحلهای است که در مراحل مختلف زنجیره تولید و یا خدمات ارائه شده اخذ میگردد. این مالیات در واقع نوعی مالیات بر فروش چند مرحله ای است که خرید کالاها و خدمات واسطهای را از پرداخت مالیات معاف میکند.»
این کارشناس اهل فن در باب مزایای شیوه مالیات بر ارزش افزوده توضیح میدهد:« مالیات بر ارزش افزوده متد و تفکری است که چندین دهه از تجربه مثبت آن در سایر کشورها گذشته و مورد تاکید اکثر صاحبنظران و کارشناسان اقتصادی و مالیاتی جهان می باشد. این مالیات در بسیاری از کشورها ضمن تامین بیشتر عدالت اجتماعی نسبت به سایرمالیاتها، و بدون از بین بردن انگیزه سرمایه گذاری و تولید، به عنوان منبع درآمد جدیدی درجهت افزایش درآمدهای دولت بکار برده شده است.از آنجایی که سیستم مالیات بر ارزش افزوده یک سیستم خود اجراست و همه مودیان نقش مامور مالیاتی را ایفا میکنند، هزینه وصول آن پایین است.»
وی ادامه میدهد:«با توجه به این که در این مالیات، مودیان برای استفاده از اعتبار مالیاتی ملزم به ارائه فاکتور خواهند بود، زمینه برای شناسایی خود به خود میزان معاملات مودیان فراهم میشود. در نتیجه یک سیستم اطلاعاتی کامل از معاملات و مبادلات تجاری ایجاد میشود که علاوه بر شفافسازی مبادلات و فعالیتهای اقتصادی موجب سهولت اعمال مالیاتهای دیگر از قبیل مالیات بر درآمد و مالیات بر مشاغل میگردد.مالیات بر ارزش افزوده یک منبع درآمد باثبات و درعین حال انعطاف پذیر است. به دلیل مقطوع بودن نرخ این مالیات، زمان قطعیت آن بسیار کوتاه بوده و مشکلات طولانی بودن قطعیت مالیات بر درآمد و مالیات بر ثروت را ندارد. بنابراین، تاخیر در وصول درآمدهای مالیاتی به حداقل میرسد.مالیات برارزش افزوده یک مالیات مدرن است، اجرای آن به بهبود فن آوری و بهره وری از طریق اتوماسیون اداری در سیستم مالیاتی و حسابداری مالیاتی کمک شایانی خواهد کرد.»
این کارشناس اقتصادی در باب کالاهایی که مشمول معافیت از مالیات بر ارزش افزوده میشوند میگوید: « قانون مالیات بر ارزش افزوده شامل همه کالاها و خدماتی میشود که در بازار ایران به فروش میرسند؛ به جز 17 قلم کالای ذکر شده در ماده 12 قانون مالیات بر ارزش افزوده و 2 کالای خاص بنزین و سوخت هواپیما هم که از این قانون استثنا دارد که از سیگار 12 درصد واز سوخت هواپیما 20 درصد مالیات برارزش افزوده دریافت میشود.دراین قانون معافیتهای مربوط به بخش کشاورزی شامل دام وطیورزنده،آبزیان،زنبورعسل ونوغان ،انواع دارو،لوازم مصرفی درمانی وخدمات درمانی(حیوانی و گیاهی)،خوراک دام وطیوروانواع کود،سم،بذر ونهال است.معافیتهای مرتبط با عموم نیزدربرگیرنده انواع محصولات کشاورزی فرآوری نشده مانند آردخبازی، نان،گوشت، قند، شکر، برنج، حبوبات وسویا، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیر خشک مخصوص تغذیه کودکان، کتاب، مطبوعات، دفاتر تحریروهمچنین انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات، انواع دارو لوازم مصرفی درمانی، خدمات درمانی وخدمات توانبخشی و حمایتی است. خدمات بانکی و اعتباری بانکها، موسسات و تعاونیهای اعتباری و صندوقهای قرض الحسنه مجاز و صندوق تعاون نیز از پرداخت مالیات معاف اند.» /برگرفته از کیهان