گالری فرهنگ مالیاتی

بررسی آمارهای رسمی منتشرشده نشان می‌دهد رشد اسمی درآمدهای مالیاتی تا سال 1388 بیش از نرخ تورم می‌باشد ولی از سال 1389 این روند معکوس شده است. البته این مساله را نمی‌توان به عنوان تغییر روند نظام مالیاتی مطرح کرد زیرا دلیل اصلی رشد مثبت طی سال‌های قبل از سال 1388، وجود «مالیات عملکرد نفت» به‌عنوان بخش مهمی از مالیات‌های مستقیم بوده است که در واقع درآمد مالیاتی محسوب نمی‌شود و بخشی از درآمد نفتی است. این پایه مالیاتی به درستی از سال 1389 از عملکرد درآمدهای مالیاتی حذف شد و دلیل کاهش درآمدهای مالیاتی در سال مذکور همین مورد است. بر اساس آمار منتشرشده از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی، طی چهارسال اخیر همواره رشد درآمدهای مالیاتی از نرخ تورم کمتر بوده است. شایان ذکر است طی 11ماهه سال 1392 این رشد حدود 14درصد زیر نرخ متوسط تورم است که جای تامل بسیاری دارد. به عبارت بهتر نظام مالیاتی نتوانسته است با افزایش درآمدهای اسمی در پایه‌های مختلف، به همان میزان وصول مالیات‌ها را افزایش دهد. البته بخشی از این مساله می‌تواند به‌دلیل ادامه شرایط رکود تورمی در کشور باشد که افزایش سطح عمومی قیمت‌ها را در کنار کاهش تولید به همراه دارد.

به بیان دیگری بایستی اذعان نمود : بررسی روند درآمدهای مالیاتی طی سال های اخیر بیانگر آن است که نظام مالیاتی به رغم تمام اصلاحات صورت گرفته طی دو دهه گذشته به جهت دسترسی به درآمدهای آسان نفتی نتوانسته اهمیت و جایگاه مناسبی در نظام تأمین مالی دولت به خود اختصاص دهد. ساختار مالیاتی کشور به دلیل نارسایی در مکانیزم‌های نظارتی اقتصاد، ضعف بانک‌های اطلاعاتی مودیان مالیاتی و به جهت برخی مشکلات قانونی از توانایی کافی برخوردار نیست. اصلاح نظام مالیاتی که یکی از محورهای اصلی رهایی از بودجه نفتی است.

مالیات ها انواع مختلفی دارند که یک نوع از آن رابطه مستقیم با درآمد دارد. باید رشد اقتصادی افزایش یابد تا همراه با افزایش تولید، بتوان پایه مالیاتی را توسعه داد. از طرف دیگر برای افزایش مالیات راه کاری باید اتخاذ کرد. آن راه کار شناسایی دقیق واحدهای اقتصادی است. در این صورت است که می توان مالیات تصاعدی را وضع کرد. از طرف دیگر باید فرهنگ مالیات را توسعه و بسط داد. همچنین دولت باید از طریق سیاست گذاری درست، صرفا از مالیات به عنوان یک  منبع درآمدی استفاده نکند بلکه توزیع درآمد را نیز در دستور کار قرار دهد.

به عقیده پایگاه فرهنگ مالیاتی کشور،اگر بتوانیم گروه های بالای درآمدی را شناسایی کنیم، می توانیم علاوه بر وضع مالیات تصاعدی بر گروه های پردرآمد به گروه های کم درآمد نیز یارانه بپردازیم. همچنین باید مالیات را بر مجموع درآمد کامل که شامل دارایی، درآمد و ... می شود وضع کنیم. در نظام مالیاتی باید تغییر ایجاد شود. تغییری که صرفا با هدف تامین درآمد نباشد بلکه توزیع درآمد در جامعه را نیز شامل شود. فرار مالیاتی نیز از دیگر معضلات اقتصاد کشور است که باید در دستور کار دولتمردان قرار گیرد.